Koortsblaasjes ( Herpes simplex type 1) of Koortslip

Eén Belg op vijf heeft regelmatig last van koortsblaasjes die doorgaans verschijnen op of rond de lippen. Deze blaasjes zijn niet alleen esthetisch hinderlijk, maar ook pijnlijk en besmettelijk. • Het Herpes simplex virus type 1veroorzaakt koortsblaasjes. • Het herpesvirus type 2 is verantwoordelijk voor genitale herpes, maar het kan ook de slijmvliezen in en rond de mond aantasten. • Andere herpesvirussen zijn verantwoordelijk voor ondermeer waterpokken en zona.

Koortsblaasjes: pijnlijk en besmettelijk

Naar schatting zouden 8 Belgen op 10 drager zijn van het Herpes simplex type 1-virus. Eén Belg op vier heeft antistoffen tegen het type2 virus. We lopen de besmetting meestal op in de kindertijd, vaak van moeder op kind. De meeste mensen raken besmet voor hun vijfde levensjaar. Het virus kan alleen worden overgedragen door intiem lichamelijk contact zoals bv. zoenen.

De eerste keer dat het virus ons lichaam binnendringt gebeurt er eigenlijk niet zoveel. Soms gaat die eerste infectie gepaard met een uitgebreide ontsteking van de mondholte. Wel blijft het virus voor de rest van ons leven in het lichaam sluimeren, meestal in een zenuwknoop in het hoofd. Het virus wordt tijdens periodes van verminderde weerstand geactiveerd: tijdens de examenperiode, ter gelegenheid van een verkoudheid of in een periode van aanhoudende stress of vermoeidheid bijvoorbeeld.

Andere uitlokkende factoren zijn de menstruatie en (overdreven) zonnebaden. Soms is er geen duidelijk aanwijsbare aanleiding. Eén op vijf dragers van het Herpes Simplex virus ziet zo’n twee, drie keer per jaar een 'koortsblaasje' verschijnen. Bij kinderen kan een opstoot gepaard gaan met koorts, spierpijn en een veralgemeende ontsteking van de mondslijmvliezen. Koortsblaasjes hebben niets met koorts te maken. Wellicht hebben ze hun naam te danken aan het feit dat ze kunnen optreden tijdens een koortsaanval, vermits de algemene weerstand ook verminderd is bij koorts. Maar koortsblaasjes kunnen ook ontstaan zonder koorts.

Symptomen

• een branderig, tintelend gevoel dat enkele uren tot een dag voor het verschijnen van de blaasjes optreedt

• kleine met een geelachtig vocht gevulde blaasjes die later korstjes vormen.

• lichte koorts (niet altijd)

Besmettelijk

• Herpes is zeer besmettelijk . Wie zo’n blaasje aanraakt of iemand kust met koortsblaasjes, kan besmet worden. Het komt er dus op aan contact met een koortsblaasje te vermijden en uit te kijken wanneer je zelf een koortsblaasje hebt. Zeker altijd de handen wassen na het aanraken van de lippen wanneer er koortsblaasjes op voorkomen.

• Het virus kan ook verspreid worden via handdoeken, een scheermachine, kortom alles wat in aanraking is geweest met de blaasjes. Om verdere uitbreiding - naar het gezicht of op de handen - te voorkomen, moet men vermijden aan het koortsblaasje te prutsen of te krabben. Dit kan overigens ook leiden tot ontsteking van de blaasjes.

• Koortsblaasjes zijn besmettelijk tot ze helemaal ingedroogd zijn.Andere preventieve maatregelen zijn je lippen goed te beschermen, zowel tijdens bijtende koude als in de zomer. Tijdens het wintersporten gebruik je best een lippenbeschermende crème met zonnefilter.

Complicaties HSV II besmetting pasgeborene

• Blindheid : een herpesinfectie van de ogen kan tot blindheid leiden. Daarom wordt bij zwangere vrouwen met een acute opstoot van genitale herpes bij de geboorte een keizersnede toegepast om besmetting van de ogen van de baby te voorkomen. Hier is ook een grote vorm van preventie te vermelden : personen met koortsblaasjes mogen geen contact met pasgeborenen hebben, goede handhygiëne, moeders met koortsblaasjes mogen hun baby niet knuffelen en dragen een masker, borstvoeding kan niet, bij actieve vaginale letstel moet een sectio (keizersnede) gedaan worden als de vliezen nog niet langdurig gebroken zijn, immers bij gebroken vliezen kan er een opstijgende infectie ontstaan.

• Bacteriële surinfectie

• Veralgemening van de infectie (bij mensen met een verzwakt immuunsysteem).

Behandeling

• In normale omstandigheden verdwijnt een koortsblaasje spontaan na 7 tot 10 dagen. Het gebruik van koude of warme compressen kan eventuele pijn verzachten. Het is niet direct nodig om een arts te raadplegen wanneer je een koortsblaasje hebt. Pas als het blaasje langer dan twee weken aanwezig blijft, is medisch advies geboden. Mogelijk is het blaasje bijbesmet, doordat er bacteriën in gekomen zijn, en is een nieuwe infectie ontstaan die moet behandeld worden. Zonder behandeling kunnen lelijke littekens achterblijven.

• Voor mensen met een verzwakte weerstand tengevolge van een chronische ziekte bijvoorbeeld, kan een koortsblaasje wel een probleem zijn. De Herpes-besmetting kan dan een belangrijke uitbreiding nemen in het gelaat met littekenvorming. Dit geldt ook voor mensen die lijden aan atopische dermatitis.

• Er bestaan antivirale zalven die je moet gebruiken zodra de blaasjes verschijnen. Ze kunnen de ernst en de duur van de infectie afremmen. Deze zalven zijn te koop bij de apotheker en er is geen doktersvoorschrift nodig. Zoals gezegd zijn ze echter niet nodig wanneer je slechts af en toe last hebt van blaasjes en moeten ze bij het eerste teken van de infectie worden aangebracht.

• Wie heel vaak last heeft van koortsblaasjes, kan een oraal antiviraal middel innemen op voorschrift van de arts, waarmee nieuwe opstoten van koortsblaasjes kunnen voorkomen worden.Wanneer de koortsblaasjes vaak opduiken of wanneer ze langer dan een tiental dagen blijven aanhouden en zich uitbreiden, moet u een arts raadplegen. Dit zou immers kunnen wijzen op een verzwakte immuniteit ten gevolge van een andere ziekte.

Verband met Waterpokken (varicella) en gordelroos (herpes zoster of zona)

Zoals reeds vermeld zijn er véél herpesvirussen.

Waterpokken (varicella) en gordelroos of ook 'zona' (herpes zoster) zijn twee uitingen van infectie met het varicella-zoster-virus, één der herpesvirussen. Waterpokken ontstaat als primaire infectie en is een zeer besmettelijke, maar in het algemeen onschuldige kinderziekte. De meerderheid van de bevolking raakt ooit wel besmet. Wie de waterpokken (varicella) heeft gehad, is levenslang immuun. Maar het virus blijft in de zenuwcellen van het lichaam latent aanwezig en kan op een later tijdstip weer actief worden en gordelroos of zona (herpes zoster) veroorzaken.